Autor:
Werner Matt
Türçe Çeviriler: Bayram Özer

... yerleşik halktan dışlanma ...

Punkt 17: Eski Otel Rhomberg

„von der Ansäßığmaçhung ausgeschlossen“ (İkametlerin sona erdirilmesi)

Almanyadan olan göç sayıca devamlı fazla idi ve halen de önemli ölçüde devam etmekte, fakat kamusal alanla bu az hissedilen bir olguydu. 19. Yüzyılın son yıllarında bu daha farklıydı, zira birçok alman göçmen Protestandı. 1861’de yaklaşık 400 Protestan Vorarlberg’te ikamet etmekteydi. Protestanların bu göç dalgasını önlemek için, Dornbirnli Doktor ve eyalet Milletvekili Dr. Josef Anton Olz Tirol modeline göre büyük bir girişim başlattı.

Dr. Josef Anton Olz’un Dilekçesi, 1861

Yüksek Eyalet Meclisi! Vatanımızın kutsal meselelerini savunulmasını emanet ettiğimiz Milletvekillerinden, sahip olduğumuz atalarımız topraklarının tehdit altında olduğu ciddi bir tehlike karşısında kutsal Majestelerinin azmi ve gücünü de kullanarak, Vatanımız Vorarlberg’in inanç birliğinin korunmasını ve Protestanlara tanınan ikamet hakkının sona erdirilmesini talep ediyoruz.“

Dr. Olz’un bu girişimi başarısız oldu. Kendisi ilk makamlarca kışkırtmayla itham edildi, fakat daha sonra en yüksek mercilerde fikrini dile getirdi. Dornbirn’de ilk protestan ibadeti 1903’te bu mekanda gerçekleştirildi. Mimar Otto Barting’in planlarına göre 1930/31’de Heiland Klisesi Rosenstrasse’de inşa edildi. Ancak bu arada ortamın havasını yansıtan şiddetli tartışmalar meydana geliyordu. 21 Nisan 1912’de Markt’daki bir mezarlık’ta protestan bir çocuk toprağa verildi. Bunu takip eden Şubat’ta gazete’de „Dini tahammülsüzlük“ adli bir haber yayınlandı:

Vorarlberger Volksfreund, 8 Şubat 1913:

„Geçen yıl 21 Nisan’da bir köy mezarlığında Protestan bir çocuk toprağa verildi. Ruhani İşlemler Papaz Krcal tarafından Bregenz’de yerine getirildi. Protestan geleneğine göre toprağa verilme sırasında bir konuşma yapmak istediği sırada, ölü çocuğu toprağa vermekle yükümlü olan bir adam öne çıktı ve Papaz’a ona bu konuşmayı yapmak zorunda olmadığını bildirdi. Bay Pastor resmi görevinde tabiki açık bir mezarın çevresinde nazik şekilde aktarılan bir davranıştan rahatsız olamazdı. Ve önceden yazılmış, aynı zamanda yasal olarak da izin alınmış kısa bir konuşma yaptı.

Katolik mevkidaşı Papaz Krcal olmadan ülkeye nbe zaman gitse aylarca inancı nedeniyle, haklı olsa bile, şikayet edildi. HH. Dekan ve Resmi Papaz sürekli içten kuyu kazıp, tutanak hazırladılar ve bizzat kendileri 9 ay sonra resmi makamlara Protestan Papazını şikayet etmek için gittiler. Pek tabiki bu göze çarpan kayda değer değişikliklerle ilgili görüşler bildirmek akla yatkın görünebilirdi. Bunla ilgi son kararı okuyucularımıza bırakıyoruz. H.H. Dekan’ın fanatikliği doğrusu çoktan iğrenç bir hastalığa dönüşmüş durumda.“

Oldukça çetin bir mahkeme oldu. Sonunda 1915’te İdare Mahkemesi tarafından Protestan Papaz lehine karar çıktı. „Mezarın başında kısa bir konuşma yapmasında bir sakınca görülmediğine karar verilmiştir.“