Autor:
Werner Matt
Türçe Çeviriler: Bayram Özer

Bize bir şey sorulmadı.

Punkt 15: Yerleşim Yeri Sala

„Südtirol Yerleşim yerleri“ denilen Proje Dornbirn’deki büyük yerleşim yeri projelerinden birisini oluşturuyor. Yüksek kalitede yapılandırılan ve köye benzer özelliklere sahip olan yerleşim yerleri oldukça geniş serbest alanları, ilginç manzaraları ve oldukça rahat bir şekilde boyutlandırılarak inşa edildi.

Buna karşın ikamet edenlerin hayat hikayeleri „derin çaresizlikler ve insanlık dışı olaylardan parçalanmış tecrübelere kadar“ türlü şeyler anlatıyor. Diktatör Adolf Hitler und Benito Mussolini’nin planlarına göre Südtirol’deki almanca konuşanlar „yurttan İmparatorluğa“ alınmalıydı. Duçe (Mussolini)’nin rejiminden kaynaklanan korku, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlar ve Nazilerin yoğun propaganlarından dolayı Südtirollülerin büyük bir bölümü seçimlerini „Büyük Almanya“dan yana yaptılar Dornbirn’deki yapılar ilk başta 1939’da Bregenz’le birlikte yapılmaya başlandı. Bunu Vorarlberg’in geri kalan şehirleri ve büyük toplulukları izledi. Sadece Dornbirn’de 600 ev inşa edildi, bunlar 122 ev ve 4 yerleşim yeri olarak ayrıldı. 2. Dünya savaşından sonra yaklaşık 2.000 Südtirollü Dornbirnli ev sahiplerinin yaklaşık % 10’ununu oluşturuyordu. Onlar da temelde yerliler gibi aynı problemlerle savaşıyorlardı. Tıpkı iç Avusturyalılar ve „Misafir İşçiler“ (Gastarbeiter) gibi. „Tschingolar“ ve „Karrenzieher“ gibi Kavramlar Südtirol’den göç etmiş kişiler için kullanılagelen bir tür hakaret ve aşağılama sözcükleriydi. Südtirollü ailelere o zamanki uyugulama için modern evler tahsis ediliyordu. İnsanların hayatlarını Naziler belirliyordu. Erkekler derhal askeri hizmete alınıyor ve bu yüzden kadınlardan Endüstride faydalanılmalıydı. Dornbirn’den yaşlı bir Südtirollü bayan o günleri anımsayarak: „Innsbruck’a vardığımız gün hemen alınıp çalışmaya Tekstil Fabrikalarına dağıtıldık.“ ve ekliyor: „kimse bize bir şey sormadı.“

Birçok Dornbirnli aile isimlerini Sudtirol’den almışlardır: „Auer, Ausserhofer, Baldessarı, Bampi, Bertignoll, Bonell, Benvecchio, Dalpalu, De Gasperi, Detomaso, Gabrielli, Gamper, Gruber, Gütgsell, Hafner, İnnerkofler, İnsam, Kaneider, Kapeller, Kerer, Kuen, Leitner, Micheli, Mitterer, Mitterhofer, Mitterrutzner, Nicolussi, Nidermair, Oberegger, Oberhuber, Oberlechner, Peer, Prantl, Putzer, Rautscher, Schenk, Schwarz, Scrinzi, Stecher, Stocker, Tabarelli, Thaler, Trenkwalder, Üntermazöner, Ürthaler, Valersi, Vigl, Vikoler, Vinante, Volgger, Wieser“ v.b.